Onderwijs beeldende vorming
Als vakleerkracht beeldende vorming op de basisschool bedenk en geef ik veel lessen. Voor groep 1/2 tot en met groep 8. Vaak maak ik lessen naar aanleiding van een kunstenaar, een stroming, iets uit de maatschappij, geschiedenis of de natuur. Wat informatie en dan vooral zelf aan de slag met hopelijk een beetje inspiratie. Mijn leerlingen weten wat inspiratie is en dat het iets anders is dan namaken. Een beetje inspiratie heb je nodig. Daar krijg je zelf ideetjes van. Een idee gaat door je hoofd stromen, raakt je hart en zet je handen aan het werk!
Hier een overzicht van een aantal lessen.
Linoleum snijden en afdrukken
Groep 7/8. Na de presentatie over de basistechniek (veiligheid, spiegelbeeld, druktechniek) gaan we zelf ontwerpen, gutsen en afdrukken.
Delftsblauwe stapelvazen van papier machée
Groep 5/6. We stapelen verschillende maten dozen op elkaar, daar gaan de ingeknipte wc rolletjes tegenaan. Dan bekleden we het met papier machée, laatste laag wit vloeipapier. Drogen! In die tijd kan je oefenen met de verschillende designs op tegeltjes (bierviltjes) en maken we zelf bloemetjes. De laatste les worden de vazen beschilderd. Groepswerk! (meerdere lessen)
Ecoline met thema sport
Groep 3/4. Eerst doen we een wedstrijdje ecoline blazen. Zorgt voor veel plezier! Daarna gaan we aan de slag met het uitbeelden van onze eigen favoriete sport.
Jean duBuffet les
Groep 7/8. We laten ons inspireren door de kunstenaar Jean duBuffet. We kijken naar zijn werk, oefenen met droedelen en maken een plat werk in de stijl van de kunstenaar. Dan gaan we per groep de grotere objecten maken. Grote dozen stapelen, kijk naar de vormen, bekleden en plakken. Wit maken en als laatste; de typerende zwarte lijnen zelf over het kunstwerk schilderen.. (meerdere lessen!) En hoe leuk is het dan om een echt kunstwerk te bekijken van Jean duBuffet in het Kroller Muller museum!
Aquarel techniek ontdekken
Groep 5/6. Eerst experimenteren we met aquarelverf op een groot blad. Daarna zoeken we daar met 4 stroken (passe partout) mooie landschapjes uit. En ook naar buiten. Aquarelleren in het veld!
Kandinsky met kleuters
Groep 1/2. We bekijken eerst kunst van Kandinsky en daarna aan de slag met de zandtafels en allerlei verschillend materiaal. Samenwerken!
Oost indische inkt en kleurpotlood
Groep 3/4. We maken een mooie tekening met oost Indische inkt nadat we hebben geleerd over de geschiedenis van deze eeuwenoude inkt. We werken met kroontjespen en dun en dikker penseel. Als het droog is kleuren we het in met kleurpotlood en plakken we kleine stukjes gekleurd papier en folie.
Poppenkastpoppen
Groep 3/4. Na een toneelstukje tussen de oude Jan Klaasen en een plastic Disneypop gaan we zelf een pop maken. Dit doen we van wc rollen, krant, papier machée. Dan drogen en schilderen. En aankleden met stofjes en elastiekjes. En dan zelf toneelstukjes maken!
Vorm en restvorm
Groep 7/8. We bekijken hoe Matisse dat deed aan het einde van zijn carrière. Dan zelf aan de slag met gekleurd papier, lijm en de schaar.
Atlas ontdekken met pastelkrijt
Groep 7/8. We trekken een lootje met daarop een plek, ergens ter wereld. Die zoeken we op in de atlas en nemen dat vierkantje (tussen de lengte en breedtegraden) als inspiratie voor ons vierkante schilderij. Pastelkrijt is het materiaal. Lekker vegen! Daarna kun je nog doorwerken met papier machée lijm en stukjes servetten. Voor reliëf en mooi doorzichtig effect.
Affiches ontwerpen voor een politieke partij
Groep 7/8. Het is verkiezingstijd. Na een presentatie over verschillende affiches in binnen en buitenland en door de jaren heen gaan we zelf aan de slag. Met oost Indische inkt en kleurpotlood.
Sjabloneren
Groep 1/2. We gaan werken met sjabloneerkwasten, verf en verschillende sjablonen. Sjabloneren met je kwast is anders dan schilderen!
Stempelen met verschillende materialen
Groep 1/2. We gaan van verschillende materialen ontdekken hoe ze ‘stempelen’. Wat doet een afwaskwast en wat doet de schil van een mandarijntje? Na het stempelen bekijken we met elkaar wat goed werkt en wat minder en met dat materiaal gaan we de volgende les aan de slag. Dan maken we ijsberen! Het is winter.
Bladeren
Groep 5/6 Lessen behorende bij een natuurthema. We bekijken verschillende echte bladeren. Leren wat nerven zijn en gaan dan deze bladerschilderijtjes maken. Gemengde technieken.
Monnikenwerk!
Groep 3/4. Na een presentatie over monnikenwerk (wat een verschil met onze printers nu!) gaan we zelf aan de slag. We maken onze eigen letter voor bij het (voor) gekalligrafeerde verhaal wat verder ingevuld kan worden. En natuurlijk een miniatuur voor op de andere zijde. We werken met potlood, kleurpotlood, verf, goudverf en fineliner.
Inspiratie van Matthew Wong
Groep 3/4 en 5/6. Matthew Wong was een modern kunstenaar die zich door verschillende kunstenaars liet inspireren. (o.a. Vincent van Gogh) Inspireren is niet namaken maar ideetjes krijgen voor eigen werk. We kijken naar voorbeelden en laten ons weer inspireren door Matthew Wong. Groep 3/4 met oliewasco en groep 5/6 met acrylverf.
Taartjes en chocoladeletters
Groep 1/2. We maken samen zoutdeeg met een echt recept. Door een paar druppels kleurstof erdoor heen te mengen krijgen we mooie kleurtjes. dan maken we een taartje en alvast wat ‘snoepjes’ voor de volgende les. Want dan maken we chocoladeletters van klei en bruine verf met deze mooie snoepjes erop. Bijna echt!
Verf maken
Groep 1/2. We kijken naar een filmpje van het Rembrandthuis over hoe er in die tijd verf gemaakt werd. Dat was een hele klus. En nu hebben we tubes en flessen. Wij gaan wel onze eigen verf maken van meel, olie en water. Dan druppelen we er kleurstof in en mengen de mooiste kleurtjes. En dan de grote uitdaging voor kleuters: je eigen kleur doorgeven en delen zodat we werk met heel veel verschillende kleurtjes kunnen maken.
Fruit van papier machée
Groep 3/4. Het thema gaat over gezond eten. Wij verdiepen ons in fruit. Wat voor verschillende soorten fruit zijn er. We maken van papier machée en snoeiafval fruit. Als het droog is schilderen en sorteren we en een blaadje van vilt kan ook. Leuk om te zien dat je dan met je hele klas een mooie fruitschaal maakt voor in de klas bij het thema.
Archeologische vondsten
Groep 7/8. Wat is archeologie eigenlijk. We bekijken de website van Below the surface. Deze is ontstaan na het graven en bouwen van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam. Toen kwamen er allerlei voorwerpen aan het licht. Van de ijstijd tot aan mobieltjes uit 2005. Deze voorwerpen zijn gearchiveerd en op de website kan je alles bekijken. Trouwens: Je kan veel in het echt bekijken in een vitrine tussen de lange roltrappen op metrostation Rokin. We scrollen eerst helemaal terug naar de ijstijd. Daarna blijken de laatste honderd jaar meer aan te spreken. We maken van papier machée en kosteloos materiaal voorwerpen na die ons aanspreken.
Zelfportretten
Groep 1/2. De eerste les bekijken we met een handspiegel ons eigen gezicht en maken een mooi zelfportret met stift, kleurpotlood en plakwerk. De lessen erna maken we van dozen en gekleurd karton ons lijf erbij. Met splitpennen kun je voor beweging zorgen en daarna poseren we met z’n allen op de trappen midden in de school
3 dimensionale bladeren
Groep 5/6. We maken bladeren met verschillend materiaal, snoeihout, ijzerdraad, papier machée, wol, touw en tape.
Voertuigen figuurzagen
Groep 5/6. Figuurzagen is een hele uitdaging. We oefenen en dan zaagt ieder twee vormen uit om een voertuig te maken. We lijmen er een blokje tussen en dan de wielen. Het zorgt soms voor frustratie maar des te leuker als je voertuig klaar en droog is en je het mag schilderen. Tijdens de presentatie over bruggen doen ze goed dienst in de klas.
Colorfield Performance bezoeken
Groep 5/6 en 7/8. In 2021 en 2023 is de Colorfield Performance in buurt. Een grote buitenexpositie met zo’n 500 schilderijen. Een prachtige gelegenheid om deze met alle klassen te bezoeken. Ik heb diverse speurtochten gemaakt en naar aanleiding van deze excursie praten we over kunst en gaan ook zelf aan de slag.
Vulkanen
Groep 5/6. We gaan aan de slag met vulkanen. Na een presentatie waarin we kijken naar hoe vulkanen werken en er uitzien gaan we ze maken. Materiaal: rollen, deksels, karton, papier machée, papiersnippers uit de papierversnipperaar. Verf, stro, houtjes en watten. Leerlingen die houden van kliederen gaan meteen aan de slag. Anderen moeten even iets overwinnen.
Weven met geschilderde stroken
Groep 3/4. In een schilderles waarin we verf overhebben vraag ik de kinderen één of twee A4tjes te schilderen. Achterop is het vel in drie delen verdeeld. Op één ervan schrijf je je naam. In de volgende les hou je de strook met je naam. De andere stroken gaan op een hoop. En van deze stroken weven we een nieuw schilderij. Weven en plakken en kijken wat mooi bij elkaar staat.
Vazen en potten uit de oudheid
Groep 5/6. We kijken naar Griekse vazen en Romeinse potten. Dan aan de slag met klei en terrakleuren en goudverf. We omschrijven ook ons eigen object met een museumkaartje.
Kikkers in de vijver
Groep 1/2. We leren over kikkerdril, kikkervisjes en kikkers. We maken onze eigen vijver. Doosjes, verf, papier, plaksel, kikkerdril van bubbeltjesplastic en stift. We knippen gras en kleuren plaatjes van verschillende kikkers in met kleurpotlood. En die willen wel wonen in zo’n mooie vijver.
Speelgoed: Ballen en knikkers
Groep 1/2. We leren over speelgoed. We beginnen met allerlei ballen over te gooien. Iedereen heeft wel een bal thuis. En zo niet: dan maken we er één. Kinderen in veel armere landen doen dat regelmatig. Kranten, lappen, stof, elastiek. Een netje van de uien werkt ook heel goed. Ook maken we een knikkerbaan van karton en halve keukenrollen. Dat komt nog heel precies. Sommige kinderen rekenen dat graag uit, anderen kleuren liever de banen.
Pruikentijd
Groep 5/6. We leren over de pruikentijd. Dan maken we een pop met kapsel en kleding uit de pruikentijd. Papier machée, kosteloos wit materiaal, vulling, flesjes, stofjes, knopen en elastiekjes.
Vogelnestjes
Groep 1/2. Het is lente. De vogels zoeken materiaal voor hun nestjes in de natuur. Wij gaan ook materiaal zoeken in het lokaal. Overal ligt wat verstopt. Papiersnippers, mosjes, takjes, wolletjes. Na een enthousiaste verzameling gaan we van dit materiaal nestjes maken. Vogeltjes plakken de boel aan elkaar met spuug, wij gebruiken de papier maché lijm :). Vanuit een bolletje maken we kuiltjes en zo ontstaan de nestjes. De les erna maken we vogeltjes van vilt.
Diversen
Bovenstaande lessen maakte ik naar aanleiding van een kunstenaar, een stroming, iets uit de maatschappij, geschiedenis of de natuur. Wat leren en dan vooral zelf aan de slag met hopelijk een beetje inspiratie. Ook zijn er natuurlijk lessen waar een techniek aangeleerd wordt of een materiaal uitgeprobeerd wordt. Bovenstaand zijn daar ook voorbeelden van. Onderstaand daar nog een aantal foto’s van: houtskool les, klei met structuur, plakwerk, ‘glas in lood’ maken met doorzichtig papier in een lamineervel, schilderen op karton, werken met kosteloos materiaal (robots maken). Vakantievissen kleuren met de allerkleinsten en het spijkeren van je geboortejaar of huisnummer voor groep 8.
